Bij het beoordelen van het bedrijf van een zelfstandig ondernemer zal een geldverstrekker niet alleen kijken naar de winst uit onderneming die er fiscaal gezien wordt gerealiseerd. Hieronder zetten we uiteen naar welke zaken een beoordelaar van de ondernemingsstukken ook nog zal kijken om op basis daarvan te besluiten al dan niet over te gaan tot het verstrekken van een offerte voor de gevraagde financiering.

Eigen vermogen

De basisregel is dat er sprake moet zijn van een eigen vermogen dat positief is.

Wanneer er een negatief eigen vermogen is, dan betekent dit dat het bedrijf een negatieve waarde heeft en dat er meer uit onttrokken is dan dat erin zat. Bij bedrijven in de opstartfase gebeurt dit vaak omdat de aanvangskosten relatief hoog zijn.

Wanneer er structureel sprake is van een negatief eigen vermogen zal vrijwel iedere geldverstrekker, ondanks eventuele winstgevendheid, besluiten om niet over te gaan tot het verstrekken van een financiering. Het eigen acceptatiebeleid van een geldverstrekker gaat voor op bijvoorbeeld het acceptatiebeleid van NHG.

NHG stelt geen andere eisen dan het beoordelen van de fiscale winst uit onderneming. Vanwege de zorgplicht die geldverstrekkers hebben is dit wel te begrijpen. Een klein eigen vermogen of een afnemend eigen vermogen over de laatste 3 jaren hoeft niet direct een afwijzing op te leveren, maar zal op individuele basis moeten worden beoordeeld door de geldverstrekker. Motivatie van het ontstaan van het negatieve eigen vermogen is altijd verplicht. 

Liquiditeit

Een geldverstrekker wil zeker weten dat een bedrijf financieel gezond is. Eén van de manieren op dit te beoordelen is het in beeld krijgen van de schulden die er op korte termijn voldaan moeten worden en dit vergelijken met het banksaldo en de vorderingen die op korte termijn ontvangen worden. Het spreekt voor zich dat de schulden lager moeten zijn dan de vorderingen en het banksaldo. Immers, zou dit niet zo zijn, dan zouden er financiële problemen te verwachten zijn. 

Solvabiliteit

Naast een korte-termijn-beoordeling vindt er ook een lange-termijn-beoordeling plaats. Hieruit blijkt tot in welke mate het bedrijf op langere termijn in staat is te voldoen aan de aanwezige financiële verplichtingen. 

Winstgevendheid

Ieder bedrijf heeft winst als primaire doelstelling. Door het beoordelen van de winst ten opzichte van het eigen en het vreemd vermogen kunnen er conclusies worden getrokken over de toekomstbestendigheid van de onderneming. Wanneer de druk op de omzet zeer hoog is vanwege hoge kosten kan dit een continuïteitsprobleem aangeven. Daarnaast kan er ook worden vergeleken met branchecijfers. Iedere branche heeft eigen normen ten aanzien van normale ratio's. 

Betekenis van de uitkomsten van de berekende ratio’s

Er zijn veel verschillende manieren van het berekenen van ratio’s. En geldverstrekkers hebben eigen beleid ten aanzien van wat zij acceptabel vinden als uitkomst.

Het gaat te ver om op deze website volledig uit te schrijven hoe de verschillende ratio’s worden berekend en welke ratio’s er allemaal zijn.

In de voorbeeldrapportages van de inkomensverklaring zoals je hieronder kunt downloaden kun je een beeld vormen bij een aantal ratio’s.

• Inkomensverklaring IB-ondernemer

• Inkomensverklaring VPB-ondernemer

Nadelen van beoordelen op ratio’s

Ratio's worden berekend op basis van de jaarstukken. Het saldo op enig moment in het jaar. Gedurende het jaar veranderen ratio's. Het betreft dus een momentopname. Zo kan het gebeuren dat je vlak voor het einde van het jaar een bedrag aflost op een langlopende schuld. Hierdoor verkleint de liquiditeit. Wel wordt de solvabiliteit beter. Een ander voorbeeld waarbij er sprake kan zijn van relatief vreemde cijfers zijn bedrijven met seizoenpieken. Wanner een piek ligt in de zomer en het jaar wordt op 31-12 afgesloten dan kan dit een vertekend beeld geven. Een acceptant bij een geldverstrekker zal bijzondere situaties verklaard willen zien. 

Geldverstrekkers vinden de meest recente ratio’s binnen een onderneming het belangrijkste. Een minder gezonde onderneming die zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld tot een gezonde onderneming is iets dat kan worden afgeleid van de ratio’s.

Toelichting verstrekken op ratio’s

Wanneer ratio’s niet voldoen aan de minimale eisen die een geldverstrekker heeft gesteld, dan kan het soms verstandig zijn om hierover een toelichting te geven. Omdat er sprake is van een momentopname gedurende het jaar kan er sprake zijn van een vertekend beeld.

Voorbeeld: Een ondernemer die veel omzet behaalt in december, maar dit pas medio januari factureert zal vermoedelijk per 31 december een heel ander beeld presenteren dan een maand later.

Het kan dan ook helpen om een toelichting te verstrekken bij bijzondere situaties in een onderneming.